Windows 10: Privacy-instellingen en trucs | VPNGids.nl (2023)

Windows 10 wordt op steeds meer computers en laptops geïnstalleerd. Over het algemeen wordt Windows 10 goed ontvangen.Eerlijk is eerlijk:het is een snel en stabiel besturingssysteem. Dit systeem van Microsoft gaat echter niet zo goed om met de privacy van zijn gebruikers. Dit is dan ook een punt van kritiek dat vaak ter sprake komt. Mensen noemen de aanpak van Windows ten opzichte van privacy zelfs belabberd. In dit artikel bespreken we enkele simpele stappen die je zelf kunt ondernemen om je privacy op Windows 10 beter te beschermen.

Windows 10 en privacy

De standaard privacy-instellingen van Windows 10 zijn behoorlijk dubieus. Als je ze niet aanpast, heeft Microsoft automatisch toegang tot je locatie, browsergeschiedenis, online aankopen en nog veel meer. Installeer je Windows 10 bovendien door middel van de snelle (of ‘express’) installatie, dan krijg je niet eens de optie om deze instellingen aan te passen. Kies dus altijd voor de geavanceerde of handmatige installatie. Tijdens dat proces kun je zelf kiezen welke data Microsoft over jou mag verzamelen.

Het feit dat deze opties standaard aanstaan, is een slecht teken. Het bedrijf gaat ervan uit dat iedereen zijn privacy zomaar opgeeft. Anders zouden ze deze opties immers niet als de ‘snelle installatie’ hebben gekozen. Ergens is dit logisch: Microsoft verzamelt namelijk informatie voor reclamedoeleinden. Dáár verdientMicrosoftvervolgens weer aan. Alsnog is dit allesbehalve gebruiksvriendelijk.

De nieuwe privacyverklaring en Service Agreement van Microsoft gingen per 1 augustus 2015 in. Dit was slechts een paar dagen nadat Windows 10 werd uitgebracht. Dat is geen toeval. Met zijn nieuwe besturingssysteem heeft Microsoft het verzamelen van privégegevensnaar een nieuw niveau getild. Om te zorgen dat jouw privacy zo goed mogelijk behouden blijft terwijl je Windows 10 gebruikt, geven we je in dit artikel meer informatie over de privacy-instellingen van dit besturingssysteem. Dit zijn zeven opties die je snel in je instellingen aan kunt passen om beter over je privacy te waken.

Gesynchroniseerde informatie

Allereerst is het de moeite te kijken naar de data die automatisch gesynchroniseerd wordt met je Microsoft-account. Als je op je apparaat bent ingelogd met dit account, worden bepaalde gegevens standaard via de Microsoft-servers verzonden en over alle platformen waar je dit account gebruikt verspreid. Het gaat hier over gegevens met betrekking totje browsergeschiedenis, favorieten, mobiele hotspots, wifi-netwerken en wifi-netwerkwachtwoorden. Als je op je computer een bepaalde webpagina opslaat, kun je die dus later op je telefoon gemakkelijk terugvinden.

Dit kan handig zijn als je gebruikmaakt van verschillende computers en apparaten waar je met je Microsoft-account kan inloggen. Het nadeel is dat Microsoft ook toegang heeft tot al deze informatie: alle webpagina’s die je bezoekt, de netwerken die je gebruikt, en dus zelfs de wachtwoorden waarmee je die netwerken binnenkomt. Genoeg redenen om hier je twijfels bij te hebben.

Het delen en synchroniseren van dezegegevens kun je deactiveren via jeInstellingen:

• Klik op het Windows-logo links onderin je scherm en dan op het tandwieltje
• Klik op Accounts en dan aan de linkerkant van het scherm op Uw instellingen synchroniseren
• Zet de optie Instellingen synchroniserenuit

Eventueel kun je ervoor kiezen om specifieke functies aan- en uit te zetten. Dan worden sommige delen van je account dus wel gesynchroniseerd terwijl andere delen alleen binnen jouw computer blijven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het maken van automatische back-ups die online beschikbaar zijn.

Het is het allerbeste voor je privacy als je op Windows 10 helemaal niet inlogt met je Microsoft-account. Als je hiervoor hebt gekozen, sta er dan wel bij stil dat synchronisaties ook niet werken. Je kunt dus geen automatische back-up laten maken en de opties voor synchronisatie zullen automatisch uitstaan. Het voordeel is dat je voor een lokale account geen e-mail nodig hebt om te registreren. Microsoft kan deze informatie vervolgens ook niet gebruiken om meer gegevens over je te verzamelen.

Cortana en privacy

Een tweede functie van Windows 10 die je privacy kan schaden is Cortana. Cortana is de virtuele assistent van Microsoft. Je kunt Cortana zien als deSiri of Alexa van Microsoft – al flopte de enige Cortana-smart speaker enorm. Cortana is aanwezig op alle computers die werken met Windows 10. Met Cortana krijg je via spraakbesturing een hele nieuwe gebruikservaring – eentje die vooral lastig te combineren is met privacybehoud.

Dit zie je al snel als je naar de privacyverklaring van Microsoft over Cortana kijkt. Daarin staanverdachte claims zoals: “Cortana verzamelt regelmatig uw locatiegegevens, zelfs als u niet met haar communiceert.” Als je verder leest, zie je dat dit geldt voor GPS-locaties, maar ook voor locaties diezijnafgeleid van de wifi-netwerken of bluetooth-verbindingen die je gebruikt. Deze gegevens worden vervolgens automatisch doorgestuurd naar zowel Microsoft als Bing. Het is dus meteen duidelijk dat Corana veel gegevens over je verzamelt en doorstuurt.

Cortana kan veel taken uitvoeren zonder dat ze persoonlijke gegevens van je nodig heeft: de assistent geeft antwoordt op je vragen, vertaalt berichten en voert berekeningen voor je uit. Ook kan ze alarmen voor je instellen. Daarnaast kan Cortana nog veel meer als je haar toestaat jouw gegevens te gebruiken. Microsoft noemt dit deel van Cortana een “persoonlijke ervaring”. De gegevens die hiervoor wordengebruikt zijn onder andere je locatie, agenda, apps, e-mails en andere berichten, contacten en belgegevens. Ook ander telefoongedrag wordt bijgehouden: de artikelen die je bekijkt en koopt, je zoekgeschiedenis en nog veel meer. Al deze informatie geef je dan zomaar aan deze virtuele assistent.

In principe is Cortana een constante aanwezigheid. Ze ziet alles wat je doet en slaat deze informatie op. Niet erg goed voor je privacy. Daarom raden we je sterk aan om Cortana uit te schakelen. Dit is hoe je dat doet:

• Ga via het Microsoft-menu opnieuw naarInstellingen
• Klik op Privacy
• Kies in de linkerkant van het scherm de optie Spraak
• Zet deze optie uit door de knop om te schakelen
• Kies in de linkerkant van het scherm de optie Persoonlijke instellingen voor handschrift en typen
• Zet deze optie uit door de knop om te schakelen

Met deze stappen heb je Cortana zowel uitgeschakeld voor spraak als voor typen. De virtuele assistent slaat niet langer alles op wat je doet en gebruikt deze informatie niet om jou een persoonlijke Microsoft-ervaring te geven.

Gerichte advertenties

De gegevens die Microsoft op Windows 10 over je verzamelt, blijven niet alleen binnen hun bedrijf. Ook andere bedrijven en organisaties kunnen jouw data in handen krijgen. Uiteraard is dit erg zorgwekkend. Waar gaat die informatie heen? Wie weet er over jouw telefoongebruik, jouw gesprekken en locaties?

Het antwoord is grotendeels reclame-netwerken. Windows 10 maakt een unieke ID aan voor elke gebruiker van een apparaat dat met het besturingssysteem werkt. Met dit ID kunnen persoonsgegevens netjes verzameld en aan elkaar gekoppeld worden. Je browsergeschiedenis en voorkeuren worden hierin opgeslagen. Derde partijen gebruiken deze gegevens vervolgens om je advertenties te laten zien die bij jou passen. Dit is waarom je vaak advertenties te zien krijgt van websites en artikelen waar je zelf al eens kort naar hebt gekeken.

Als je dit niet wilt, moet je naar een specifieke pagina van Microsoft. Hier kun je de optie Aangepaste advertenties uitzetten. Dit werkt voor alle advertenties binnen je browser. Als je deze manier van dataverzamelen ook voor apps uit wil zetten, moet je opnieuw bij je instellingen zijn. Volg de volgende stappen:

• Ga via start naar jeInstellingen
• Klik opPrivacy en ga naarAlgemeen(als je daar niet al automatisch terechtkomt)
• Zet de bovenste optie (Laat apps uw reclame-id gebruiken)uit

Ook is het slim om het SmartScreen-filter uit te zetten. Dit is een beveiligingsdienst van Microsoft die je computer en browser checkt voor phishing en malware. Hiermee scant Microsoft alle URL’s van alle websites die je bezoekt. In feite weet Windows 10 met deze functie dus je hele browsergeschiedenis. Als je de instellingen van Windows Defender SmartScreen wilt aanpassen, moet je naar het Windows-beveiliging center.

• Ga naar je menu en zoek naarWindows-beveiliging. Dit kan zowel via de zoekoptie als door de lijst met programma’s door te scrollen.
• Klik in het menu aan de linkerkant opApp- en browserbeheer
• Zet hier de opties voorSmartScreen voor Microsoft Edge enSmartScreen voor Microsoft Store-apps uit

Houd er wel rekening mee dat het uitschakelen van Windows Defender SmartScreen ervoor zorgt dat je online een stuk kwetsbaarder bent. Zorg dat je alternatieve programma’s hebt geïnstalleerd die je beschermen tegen mogelijke virussen, phishing en andere malware.

Locatie-instellingen

Wellicht één van de belangrijkste privacy-instellingen van Windows 10 heeft te maken met je locatie. Windows 10 kan deze constant bijhouden, waardoor het systeem ten alle tijden weet waar je apparaat is – en dus meestal ook waar jij bent. Gelukkig kun je deze opties uitzetten. Dit kan voor alle gebruikers van een apparaat tegelijkertijd, of voor afzonderlijke gebruikers. Zo doe je dat:

• Ga naar jeInstellingen
• Klik opPrivacy en ga naar Locatie
• Klik op Wijzigen en zet de locatie voor het apparaat uit

Heb je geen toegang tot de optie Wijzigen? Dan worden deze instellingen waarschijnlijk geregeld door de eigenaar van de computer of de organisatie waar de computer onderdeel van uit maakt. Vergeet ook niet de geschiedenis te verwijderen. Voor deze optie hoef je alleen maar in hetzelfde scherm naar beneden te scrollen en onderLocatiegeschiedenis op Wissen te klikken.

Mocht je je locatie aan bepaalde apps wél bekend willen maken, dan kan dit ook. Zet hiervoor je locatie aan en scroll naar beneden. Hier staat een lijst met alle apps die jouw locatie gebruiken. Bij elke app kun je deze optie aan- of uitzetten.

Ten slotte heeft Microsoft een nieuwe optie voor zijn systemen geïntroduceerd. Deze optie heetGeoFencing. GeoFencing zorgt ervoor dat er automatisch bepaalde handelingen verricht worden zodra jij op een bepaalde plek bent. Hiervoor kun je zelf een gebied instellen. Je apparaat weet dan vervolgens precies wat er moet gebeuren zodra je binnen of buiten dat gebied komt.

Een voorbeeld is het instellen van je thermostaat: met Microsoft GeoFenching gaat dit automatisch. Zodra je van huis gaat, wordt je thermostaat op een lagere temperatuur gezet. Kom je weer terug, dan gaat de temperatuur omhoog. Dit kan heel handig zijn voor smartphones met Windows 10. Tegelijkertijd betekent deze functie wel dat je locatie constant in de gaten wordt gehouden.

Het uitzetten van deze functie is zeker geen overbodige maatregel voor het behoud van je privacy. Als je dit wilt doen, scroll je helemaal naar beneden in het Locatie-scherm. Onder het kopjeGeoFencing zie je welke apps hier gebruik van maken en kun je dit aanpassen.

Feedback en Diagnose

Het volgende onderdeel dat je uit privacyoverwegingen beter uit kunt zetten is feedback en diagnose. Feedback en diagnose is een manier om fouten in het systeem te achterhalen en op te lossen. Windows werkt hier al jaren mee.Voorheen werd er altijd gevraagd of je die rapportages naar Microsoft wilde versturen. Dit gaat nu anders: rapportages worden sowieso verzonden. De vraag is alleen hoeveel detail deze rapportages hebben. Windows 10 geeft je de keuze tussen Volledige of Basis Rapportages. Als je wilt weten wat deze opties precies betekenen, kun je dat hier lezen.

Het vervelende van de huidige versie van diagnose en feedback is dat je er dus niet voor kunt kiezen om je systeem géén rapportages te laten versturen. Er zijn manieren om dit te veranderen: op het internet zijn verschillende programma’s te vinden die deze optie mogelijk maken. Helaas zijn deze programma’s vaak erg technisch en daardoor lastig te hanteren. Een programma dat wél fijn werkt en ook nog eens gratis is, is van O&O software. Dit programma, dat erg gepast de naam ShutUp10 heeft gekregen, laat je al je Windows 10 privacy-instellingen met een simpele muisklik aanpassen.

O&O ShutUp10

O&O software heeft een gratis programma gemaakt waarmee je de verschillende privacyopties die Windows 10 kent gemakkelijk aanpast.Via deze linkkun je O&O ShutUp10 meteen gratis downloaden. Het programma kan volledig offline gebruikt worden en je hoeft het niet verder te installeren.

O&O ShutUp10 geeft alle privacy-instellingen van Windows 10 in één overzicht weer. Elke optie komt met een korte beschrijvingen en wat advies. Je kunt hier ook meteen alle instellingen beheren. Daarnaast kun je allerlei andere services en instellingen wijzigen waar Windows 10 haar normale gebruikers de keuze niet voor geeft. In de screenshot hieronder zie je de verschillende opties die O&O ShutUp10 je geeft. Afhankelijk van de manier waarop jij je computer gebruikt, kun je deze opties misschien beter anders instellen dan hier weergegeven is. Dit geldt bijvoorbeeld als je een webcam of vingerafdrukscanner gebruikt.

Alternatieven voor Windowsprogramma’s

Microsoft heeft veel programma’s die standaard bij besturingssystemen zitten inbegrepen. Denk bijvoorbeeld aan Microsoft Edge om het internet mee op te gaan en Windows Media Player voor het afspelen van muziek. Voor je privacy is het het beste om deze programma’s zo min mogelijk te gebruiken. Zo komt Microsoft zo weinig mogelijk over jou te weten. Uiteraard hangt dat wel af van je eigen voorkeuren. Er zijn veel alternatieven voor de Windowsprogramma’s die standaard bij het besturingssysteem worden meegeleverd. Hier zijn een aantal voorbeelden:

• Microsoft Edge/Internet Explorer vervangen doorFirefox, Chromiumof anderebrowsers (mét privacybeschermende add-ons zoals bijvoorbeeld een adblocker)
• Windows Media Player vervangen doorVLC Media Player ofMPC-HC
• Groove Music vervangen doorWinamp, ofMusicBee
• Photos/Windows Photo Viewer vervangen doorImageGlass ofIrfanView

Conclusie

Met Windows 10 lijkt Microsoft zich niet te bekommeren om de privacy van zijn klanten. Dit besturingssysteem gaat op een merkwaardige manier om met gevoelige data en lijkt meer over dataverzameling dan databeveiliging te gaan. De standaard instellingen van Windows 10 staan zo ingesteld dat veel van je gegevens automatisch gevolgd, opgeslagen en gedeeld worden. Je kunt veel van deze opties (deels) uitzetten in je instellingen, maar hiervoor moet je wel zelf op zoek.Aanpassingen aan de instellingen van je locatie, het volgen van je internetgedrag en het personaliseren van advertenties zijn essentieel voor het beschermen van je privacy. Ook kan O&O ShutUp10 een grote hulp zijn als je snel en effectief de privacy-instellingen van Windows 10 wilt optimaliseren.

David JanssenAuteur

Cybersecurity analist

David is cybersecurity analist en een van de oprichters van VPNgids.nl. Sinds 2014 heeft hij internationale ervaring opgedaan in het werken met overheden, NGO’s en de private sector als cybersecurity- en VPN-deskundige en adviseur.

Meer artikelen uit de sectie Devices

De privacy van Ring: hoe veilig is deze video deurbel?

20 april 2023

Firmware: wat is het en waarom moet je het updaten?

24 maart 2023

(Video) 6 Windows 10-tips en bescherming van je online privacy (SchoonePC Nieuwsbrief 90)

De privacyrisico’s van je draadloze muis

19 mei 2023